W niniejszym artykule zajmiemy się bardzo popularnym w boksie zagadnieniem – tarczowaniem. Dowiemy się czym jest tarczowanie oraz jak istotne jest ono dla boksera. Uzyskamy wiedzę na temat rodzajów tarcz bokserskich. Ponadto, poznamy niezliczone zalety tarczowania. Na koniec dowiemy się jak kolosalnie różni się ćwiczenie tarcza z partnerem od tarczowania z trenerem bokserskim!
Dzisiejsze treningi bokserskie bazują na tarczowaniu. To ważny składnik jednostki treningowej boksera. Tarcze są głównym atrybutem trenera boksu. Tak jak rękawice bokserskie są głównym narzędziem boksera, tak tarcze pozostają nierozerwalnie związane z osobą prowadzącą trening bokserski.
Tarcze widzimy dziś w klubach bokserskich, w szatni zawodników przed walką, podczas szlifowania techniki na salach gimnastycznych, na siłowniach. Tam gdzie pięści idą w ruch, tam i tarcze. Tarcze i boks. To niemal para idealna – zawsze są razem, nierozłącznie.
Czym jest tarczowanie?
Tarczowanie jest podstawowym ćwiczeniem wykonywanym podczas treningu bokserskiego. Bez tarczowania nie da się osiągnąć wybitnych wyników w boksie. Tarcza z trenerem to kluczowe ćwiczenie bokserskie, które kształtuje praktycznie wszystkie elementy rzemiosła bokserskiego. Tarcze są wynalazkiem, dzięki którym boks wskoczył na zupełnie inny poziom.
Czym zatem jest tarczowanie? To ćwiczenie bardzo często używane w jednostce treningowej jako główne. Tarczujemy zawsze po rozgrzewce. Trener, trzymając dany przyrząd bokserski (np. tarcze) w rękach, wydając kolejne polecania zawodnikowi, realizuje z nim cele treningowe. Subiektywnie sądzę, że tarczowanie jest, obok walki z cieniem i sparingów, najważniejszym ćwiczeniem w mikrocyklu boksera.
Tarczowanie to ćwiczenie polegające na ulepszaniu praktycznie wszystkich elementów przygotowania technicznego (i w dużej części taktycznego) do walki w ringu. Warto zaznaczyć, że tarczowanie to nie tylko trzymanie tarcz przez trenera i zadawanie w nie przez zawodnika kolejnych ciosów. To przekazywanie przez trenera zawodnikowi całej, złożonej filozofii walki między linami. Szlifowanie elementów defensywnych, poruszania się w ringu, zwodów, łączenia kontrakcji z obronami. To także nauka zaawansowanych akcji bokserskich, kontrakcji oraz realizowania skutecznej taktyki.
Tarczowanie pomaga w rozwinięciu szybkości, siły, wytrzymałości. Dodatkowo, poprawia ostrość ciosu i generowaną przez zawodnika moc. Dzięki tarczowaniu trener ma możliwość dostrzec błędy zawodnika, które następnie razem starają się wyeliminować. Ponadto, trener może nieustannie wprowadzać kolejne, coraz bardziej zaawansowane akcje, które zawodnik następnie stosuje w walce jako doskonale mu znane (po gruntownym wyćwiczeniu podczas tarczowania). Bokser nabywa poprzez tarczowanie wielu wspaniałych nawyków mięśniowych oraz niesamowicie poszerza swoją wiedzę o technice bokserskiej.
„Jak trenujesz tak walczysz” mówił Bruce Lee. Autor tekstu twierdzi natomiast – jak tarczujesz tak walczysz. Nie ma bardziej właściwego przygotowania zawodnika do realnej walki bokserskiej jak to poprzez tarczowanie. Trener kształtuje zawodnika właśnie podczas tarczowania. Poprawia, ulepsza, usprawnia, modyfikuje postawy. Bokser, niezależnie czy początkujący czy zaawansowany, dzięki tarczowaniu wznosi się na wyżyny swoich umiejętności.
Rodzaje przyrządów do tarczowania
Wyróżniamy kilka rodzajów przyrządów do tarczowania. Pojęcie tarcz rozszerzymy nieco, żeby zawrzeć w poniższej klasyfikacji jak najwięcej typów przyrządów. W szerokim kontekście do przyrządów służacych do tarczowania zaliczymy odpowiednio:
1. Tarcze klasyczne
Podstawowe narzędzie trenera boksu. Tarcze o średnim rozmiarze, proste, kształtu owalnego. Wypełnione w celu skutecznej amortyzacji ciosów. Często posiadają różne warstwy wypełnienia. Z oznaczonym punktem centralnym na obu tarczach, aby zawodnik mógł lokalizować ich centrum przed zadaniem ciosu.
Wykonane najczęściej ze skóry naturalnej bądź sztucznej. Wentylowane, z zapięciem na rzep bądź pasek. Warto przed zakupem przymierzyć tarcze, bo każda marka różni się wielkością i zabezpieczeniem dłoni. W każdych tarczach czujemy się nieco inaczej. Tarcze różnią się rozmiarem, ciężarem, środkiem ciężkości, obrzeżami, „trzymaniem” dłoni, kształtem, środkiem. Różnorodność tarcz jest naprawdę duża, bo to najpopularniejszy przyrząd trenera boksu.
Dzisiaj wybór tarcz jest ogromny, niemal taki jak rękawic bokserskich. Najważniejszym ich parametrem zawsze jest bezpieczeństwo – zarówno rąk zawodnika, jak i trenera.
2. Małe tarcze do treningu celności
Małe tarcze są lubiane przez starszych trenerów. Dawniej były bardziej popularne. Spójrzmy np. jakich tarcz używa Floyd Mayweather Senior. Uwielbia mikroskopijne tarcze. Z tym, że należy tu zwrócić uwagę na styl tarczowania danego trenera. Amerykanie np. często tarczują bardzo aktywnie, tzn. mocno nabijają ciosy na rękawice zawodnika. Czasem wygląda to wręcz komicznie – podstarzały trener, szybko nabijając ciosy męczy się bardziej i trenuje intensywniej od mistrza, który ledwo porusza rękawicami.
Małe tarcze pozwalają jednak świetnie trenować celność ciosu. Są lżejsze, nie obciążają rąk trenera. Ręce nie pocą się w nich tak jak w dużych, topornych tarczach czy rękawicach. Pozwalają precyzyjniej uczyć obron. Wybitnie uczą techniki bokserskiej. Wadą jest to, że mocne ciosy na małe tarcze są odczuwalne przez trenera. Cierpią jego ręce. Nie spełniłyby one zatem swojej roli w treningu mocy ciosów Vitalija Kliczki, M. Tysona, G. Foremana, Tysona Fury`ego, D. Wildera, A. Ruiza i innych potężnie bijących zawodników wagi ciężkiej.
3. Bezpieczne tarcze z dużą amortyzacją
Bardzo dobre rozwiązanie, jeśli zawodnik bije mocno ale niecelnie. Potrafią znakomicie chronić ręce trenera i zawodnika. Zwłaszcza w przypadku mniej zaawansowanych bokserów, którzy często zapominają o detalach technicznych. Niedomknięta pięść, opuszczony łokieć, zgięty nadgarstek – to błędy, na które ten typ tarczy pozwala i nie wymierza niepokornemu uczniowi kary. Mała, twardsza tarczka mogłaby być bardziej bezwzględna w tej kwestii…
Istnieją różne rodzaje wypełnień tarcz oraz technologie amortyzujące. Producenci prześcigają się w rozwiązaniach bardziej skutecznych i lepszych od konkurencji. Warto odnotować, że nie ma jednoznacznej zasady, że czym większa tarcza tym bezpieczniejsza. Powiedziałbym raczej, że wraz ze wzrostem wielkości tarczy prawdopodobieństwo jej bezpieczeństwa przeważnie również rośnie ale nie jest to pewnikiem, który należy przyjąć za jedyny właściwy. Czasem tarcza mniejsza będzie bardziej amortyzowała ciosy lub lepiej reagowała na te niecelne. Warto przyjrzeć się np. tarczom żelowym, które są dobrym amortyzatorem silnych ciosów.
4. Tarcze profilowane/ Tarcze kwadratowe
Lekko wygięte. Przeznaczone dla nieco bardziej zaawansowanych zawodników. Powszechnie stosowane. Niektórzy trenerzy je uwielbiają, niektórzy ich nie cierpią i unikają jak ognia. Kwestia indywidualnych preferencji i stylu „nabijania” ciosów.
Tarcze kwadratowe są spotykane rzadziej niż owalne, jednak część marek bokserskich ma je w swoim bogatym asortymencie. Nie mylmy kwadratowych tarcz bokserskich typowych do ciosów zadawanych rękoma z tarczami typu „PAO”. O tych ostatnich mowa będzie nieco niżej.
5. Packi bokserskie
Raczej nielubiane przez topowych trenerów. Dla wielu pozostają gorszą wersją tarcz. Jednak mają kilka zalet względem swoich klasycznych odpowiedników. Są po prostu zdrowsze dla nadgarstków trenera. Ciosów na packach nie czujemy aż tak jak na tarczach. Kolejny atut – można dzięki nim nieco skuteczniej zmieniać poziomy uderzeń, uzyskiwać dodatkowy zasięg (w przypadku niskiego trenera i bardzo wysokiego zawodnik potrafią być pomocne – dodają dodatkowe centymetry).
Minusem jest konieczność trzymania ich zaciśniętą dłonią, potrafi to być dość uciążliwe. Co więcej, trudniej jest w nich współpracować z zawodnikiem i „czuć” jego ciosy. W tarczach dużo łatwiej wyczuć błędy w celności, moc ciosu, ostrość, itp.
6. Kije bokserskie (pałki)
Umożliwiają naukę wielu elementów pięściarstwa. Bardzo ułatwiają naukę defensywy bokserskiej. Spełniają swą rolę jako „nauczyciel” kontrciosów po slipie. Rzadko widywane w treningu choć godne uwagi. Niewątpliwą zaletą pałek bokserskich jest dobra amortyzacja ciosów. Są zatem bezpieczne dla nadgarstków trenera. Spełniają podobną rolę w treningu jak poniżej opisywane makarone, jednak są od nich zdecydowanie twardsze i sztywniejsze.
7. Makarony
Miękkie, elastyczne, stosowane do tarczowania. Bezpieczne dla trenera. Zawodnika uczą zachowania równowagi po ciosach, co jest szczególnie ważne w boksie. Świetnie nadają się do nauki obron bokserskich – uników rotacyjnych, bloku krótkiego bądź długiego, uników bocznych. Warto zaznaczyć, że otrzymanie ciosu makaronem nie boli więc idealnie nadają się do przyzwyczajania początkujących do przyjmowania ciosów.
Pomagają w wypracowaniu dystansu. Ułatwiają wytrenowanie refleksu i celności ciosów. Uczą pokory – bo trafienie w nie nie jest aż takie łatwe jak w ciężki worek czy dużą tarczę. W dodatku nie słyszymy wielkiego, efektownego boom. Łatwiej jest „zgubić” pozycję bokserską czy dystans i te elementy często denerwują początkujących adeptów boksu.
8. Tarcza okrągła do treningu mocnych ciosów
Uwielbiana przez Meksykanów. Nie jest zbyt uniwersalna ale z pewnością ułatwia trening mocy ciosów. Szczególnie dobrze wyćwiczymy na niej akcje z silnymi ciosami sierpowymi. Jednak nie oznacza to, że nie możemy na niej trenować ciosów z dołu lub prostych. Przydatna do generowania mocy.
Raczej dodatek niż główny atrybut trenerski. Występują małe i duże tarcze. Zawodnikom początkującym lub tym z „niewyregulowanym celownikiem” zalecane są tarcze większe, ponieważ każde nietrafienie w punkt na małej tarczy, potrafi wybijąć z rytmu, wykrzywiać tarczę lub po prostu boleć.
9. Tarcze typu „PAO”
Umieszczane na przedramionach. Mamy do wyboru różne warianty i rozmiary tarcz „PAO” – profilowane albo proste, małe, średnie lub duże. Są dość mocne i bezpieczne dla trenera. Przeznaczone do ciosów kończynami górnymi i kopnięć. Rzadko używane jako stricte bokserskie w ringu. Najczęściej są atrybutem trenerów boksu tajskiego oraz kickboxingu.
10. Pancerz trenera (ochrona tułowia trenera, pas trenera)
Świetny atrybut tarczującego. Potrafi naprawdę ułatwić naukę kombinacji oraz późniejsze szlifowanie ich. Właściwie każdy topowy trener boksu na świecie używa ich obecnie od czasu do czasu.
Nie jest to podstawowe narzędzie treningowe jednak niewątpliwie przydaje się w wielu sytuacjach ćwiczebnych. Ciężko jednak o dobrze amortyzujący pancerz na rodzimym rynku. Większość po prostu nie spełnia swojej roli tłumienia mocy ciosu. Porządną, jakościową ochronę tułowia trzeba ściągać zza granicy, np. z Kanady, Japonii bądź Meksyku. Te kraje produkują sprzęt bokserski bardzo wysokiej jakości. Polecam marki pasjonatów sztuk walk, jeśli możemy sobie pozwolić na większe wydatki to unikajmy masowych produktów typu Adidas, Reebok, Lonsdale czy najniższą półkę cenową Everlasta. To nie są produkty bokserskie.
Zalety tarczowania:
1. Uczysz się poprawnego dystansu.
2. Zdobywasz liczne umiejętności obronne (blok, uniki, odchylenia, odejścia, odskoki, rotacje, przepuszczenia, itd.).
3. Nabywasz wiedzę na temat detali i usprawnień dotyczących konkretnej pozycji bokserskiej.
4. Uczysz się indywidualnych kombinacji bokserskich.
5. Szlifujesz ostrość i moc ciosu.
6. Usprawniasz swój refleks.
7. Windujesz swoją technikę bokserską na zdecydowanie wyższy poziom.
8. Usprawniasz kondycję
9. Podnosisz wytrzymałość mięśniową obręczy barkowej.
10. Ulepszasz pracę nóg w ringu.
11. Uczysz się zachowań identycznych do tych w realnej walce.
12. Potęgujesz szybkość poruszania się, obrotów, zwodów, uników
13. Ćwiczysz pojedyncze kontrciosy i złożone kontrakcje.
14. Nabywasz umiejętności walki w dystansie, półdystansie i zwarciu.
15. Przejmujesz wiedzę techniczną i taktyczną trenera.
16. Zdobywasz liczne narzędzia bokserskie niezbędne do wygrywania pojedynków.
17. Przyzwyczajasz ciało i organizm do warunków walki realnej.
18. Ćwiczysz celność ciosów zadawanych w różnych płaszczyznach.
19. Uczysz się jak różnicować moc ciosu, tempo akcji, dystans, rytm bokserski.
20. Mnożysz możliwości łączenia zwodów z konkretnymi ciosami, kontrciosami czy obronami.
21. Uczysz się obron i kontrakcji łączonych.
22. Dobrze się bawisz czując moc swoich ciosów i jednocześnie ciągle poprawiasz swoje umiejętności bokserskie.
23. Modyfikujesz styl swojej walki w zależności od potrzeb/celu.
24. Zapoznajesz się z różnymi stylami bokserskimi jeśli trener ma wiedzę i wdraża różne szkoły.
25. Czujesz jak Twoje ciało zachowuje się w warunkach walki przy dynamicznym tarczowaniu.
26. Stajesz się silniejszy, szybszy, wytrzymalszy.
27. Spalasz zbędne kalorie, redukujesz tkankę tłuszczową.
28. Trenujesz boks jak mistrz na najwyższym – profesjonalnym poziomie.
29. Poprzez tarczowanie dotykasz boksu w sposób w jaki robią to absolutnie topowi pięściarze na świecie.
30. Stajesz się bokserem (nie bawisz się w boks, tylko trenujesz dokładnie tak samo jak robi to Stevenson, Fury, Usyk, Bivol, Inoue, Crawford, Taylor, Prograis, Golovkin, Canelo, Eubank Jr., Wilder czy Joshua. Wszyscy mistrzowie tarczują!).
Czy tarczowanie z partnerem może zastąpić tarczowanie z trenerem?
Tu odpowiedź jest jednoznaczna – nie. To dwa kompletnie różne ćwiczenia bokserskie. Ćwiczenie, które Gradopołow nazywał „tarcza z partnerem” to wykonywanie zadań każdorazowo zalecanych przez trenera (nie partnera!), na rękawicach zawodnika z pary. Tarczowanie z trenerem zaś to bezpośrednie wykonywanie konkretnych założeń trenera realizowanych na jego tarczach.
Tarczowanie z trenerem to ciągłe uwagi osoby kompetentnej, poprawianie błędów trenującego, ćwiczenie konkretnych akcji pod danego zawodnika, itp. Różnica jest też taka, że trener wie jak tarczować, kolega z pary niekoniecznie może mieć pojęcie nie tylko o tarczowaniu, ale także o boksie. Uczy to w konsekwencji mnóstwo błędnych nawyków, które potem ciężko wyplenić. Partnerzy nie nabijają ciosów, nabijają za mocno albo w ogóle nie ruszają rękoma. Nie wiedzą pod jakim kątem i na jakich płaszczyznach ustawiać ręce, stoją w miejscu, nie amortyzują ciosów. Trzymają ręce za daleko głowy, odwodzą w bok albo trzymają za nisko. Uczymy się uderzeń w „kosmos”, błędnego dystansu, złej techniki, stania w miejscu. Wszystkiego tylko nie boksu. Powyższe „kwiatki” to tylko nieliczne błędy, które są powielane w zadaniu „tarcza z partnerem”.
Najważniejsza jest osoba prowadząca, tutaj bezwzględnie trzeba realizować jej zalecenia żeby osiągnąć poprawność techniczną. W przypadku tarczowania na rękawice, istnieją dwie duże wady. Niszczymy rękawice bokserskie, bo one nie są przeznaczone do tarczowania, tylko do zadawania ciosów i wykonywania obron. Po drugie, wewnętrzna część rękawic nie ma wyściółki (lub ma jedynie w strategicznych miejscach wewnątrz, po bokach – to zależy od marki i modelu rękawic). Oznacza to, że uderzamy w ręce bez amortyzacji i przy ciągłym tarczowaniu na rękawice, małymi kroczkami niszczymy swoje zdrowie (przede wszystkim tkankę chrzęstną nadgarstka).
Oczywiście, przy treningu grupowym nie ma możliwości aby nagle wszyscy ściągali rękawice i ubierali tarcze dla pozostałych. Zawodnik nie musi mieć umiejętności tarczowania. Dopuszczalne jest wówczas trenowanie w parach na rękawicach. Niemniej jednak, taki trening nie jest w pełni profesjonalny i należy go traktować jako zabawę lub jedynie dodatek do głównego treningu tarczowania z trenerem. Żaden profesjonalny bokser nie trenuje przed walką tarczowania z partnerem w rękawicach. To byłby totalny obłęd gdyby tak do walk przygotowywał się np. Mayweather Jr, Inoue, Usyk, Lomachenko, Haney, Lopez, Kambosos, Fury czy Czerkaszyn…
Podsumowanie
Tarczowanie z trenerem jest najważniejszym elementem treningu techniki bokserskiej. Do tarczowania można używać wielu ciekawych przyrządów bokserskich, takich jak: tarcze klasyczne, profilowane, kwadratowe, małe, duże, okrągłe, do mocnych ciosów, kije, makarony.
Istnieje niezliczona lista zalet tarczowania. Dzięki niemu możesz niesamowicie rozwinąć swoje umiejętności bokserskie. Tarczowanie to podstawowe ćwiczenie, które jest elementarną składową jednostki treningowej mistrzów boksu.
Pamiętaj jednak, że tarczowanie nie jest tożsame z uderzaniem w rękawice partnera treningowego. To ćwiczenia o kolosalnie różnym potencjale. Tarczowanie wykonujemy z trenerem, nie z współćwiczącym.
Jeśli masz ochotę na bieżąco zapoznawać się z kolejnymi artykułami, traktującymi o tajnikach treningu bokserskiego, serdecznie zachęcam do obserwowania profilu Piskorz Boxing na Facebooku oraz Instagramie.
Masz pytania na temat boksu? Pisz śmiało! Jeśli uważasz, że blog prezentuje odpowiedni poziom, podziel się proszę swoją opinią na profilu Piskorz Boxing na Facebooku.
Przeczytaj również poniższe unikatowe artykuły:
Co bokser jeść powinien!
Przeprowadź skuteczną rozgrzewkę bokserską!
Rozgrzewaj się jak mistrz!
Naucz się bokserskiej pracy nóg niczym Usyk!
Tańcz w ringu jak Usyk!
Dowiedz się jak możesz bronić się w boksie!
Broń się jak Floyd Mayweather Jr!
Miłego dnia!
Dawid
All rights reserved.
